Olejek pomarańczowy – właściwości i zastosowanie

„Biegnę, gryząc pomarańczę, ziemia pod nogami tańczy”. Odmiana słodka, gorzka, limeta, bergamota czy inne – wszystkie pomarańcze działają na nas pozytywnie, poprawiając humor i zdrowie. Wiele z tych mocy ukrytych jest w skórce, z której ekstrahuje się olejek pomarańczowy. Jak zrobić z niego właściwy użytek?

Właściwości olejku pomarańczowego

Do produkcji eterycznego olejku z pomarańczy wykorzystuje się najczęściej gatunek słodkiej pomarańczy chińskiej (Citrus × sinensis). Olejek jest pozyskiwany ze skórki dojrzałych owoców w procesie tłoczenia na zimno, dzięki czemu zachowuje on swoje wartości, a my możemy cieszyć się produktem najlepszej jakości (olejki tłoczone na zimno pachną tak soczyście jak same cytrusy, którymi delektujemy się tuż po obraniu ich ze skórki).

Olejek pomarańczowy ma świeży, cytrusowy zapach i intensywny, żółtopomarańczowy kolor. Jego cenne właściwości odkryto już w czasach starożytnych i chętnie wykorzystuje się je do dziś. Odświeża powietrze w pomieszczeniach i odkaża je naturalne, chroni przed niepożądanymi insektami, aromatyzuje pranie, świece, kosmetyki. Działa przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybiczo, a do tego potrafi poprawić samopoczucie. Rozluźnia, redukuje stres, polepsza nastrój i daje poczucie bezpieczeństwa. Zawiera szereg substancji czynnych, dzięki którym pozytywnie wpływa na umysł i na ciało. Olejek z pomarańczy jest jednym z tych olejków eterycznych, które możemy śmiało stosować zarówno w aromaterapii dorosłych, jak i dzieci.

Na jakie dolegliwości może pomóc olejek pomarańczowy?

Naturalne właściwości olejku pomarańczowego łagodzą między innymi:

• niepokój, lęk, zdenerwowanie, zmienność nastrojów, stany depresyjne,
• bóle i napięcia mięśniowe związane z przewlekłym stresem,
• problemy trawienne o podłożu nerwowym,
• kłopoty z koncentracją, bezsenność,
• świąd i obrzęk po ukąszeniach,
• cellulit, trądzik, łupież,
• oznaki starzenia…

Lecznicze właściwości pomarańczy i olejki wyciskane z ich skórek pomagają starszym i młodszym. U seniorów pozytywnie działają na kruchą psychikę, u małych dzieci – niejadków pobudzają apetyt. Wspomagają nastolatki w zwalczaniu znienawidzonych zmian skórnych. U młodszych kobiet łagodzą dolegliwości związane z PMS, a kobietom w menopauzie ułatwiają przechodzenie zachodzących w ich organizmach zmian. Wszystkim zabieganym, zapracowanym i zestresowanym pozwalają na złapanie dystansu i przywrócenie w życiu równowagi.

Korzyści dla zdrowia

Pomarańcze są bogatym źródłem witamin (C, B), minerałów (potas, wapń) i innych związków, które pozytywnie wpływają na nasze zdrowie. Spośród nich na szczególną uwagę zasługują znajdujące się w skórce flawonoidy. Te naturalne antyoksydanty nie tylko spowalniają procesy starzenia komórek, ale zmniejszają również ryzyko rozwoju niektórych chorób przewlekłych. Wykazują działanie przeciwzapalnie, rozkurczowe, przeciwobrzękowe, uspokajające, przeciwlękowe, antybakteryjne, przeciwgrzybiczne, antyhistaminowe…

Terapeutyczne właściwości olejku pomarańczowego

Najważniejsze właściwości terapeutyczne olejku pomarańczowego koncentrują się na polepszaniu naszego samopoczucia, poprawie nastroju, pobudzaniu pozytywnego myślenia, dostarczaniu radości, motywacji, ale i „kalorycznego” relaksu. Pomarańczowa aromaterapia jest wskazana dla osób przemęczonych, zniechęconych i znerwicowanych. Łagodzi stany lękowe i depresyjne, działa kojąco na nerwy, ułatwia odpoczynek. Woń olejku z pomarańczy jest odświeżająca dla umysłu. Wprowadza pogodną atmosferę, w której czujemy się dobrze i bezpiecznie. Sięgajmy po ten olejek, by tworzyć w domu przyjazny klimat, łatwiej wychodzić z choroby, lepiej sypiać, skuteczniej pracować i mieć pozytywne nastawienie do życia.

Łagodzenie dolegliwości zdrowotnych

Olejek pomarańczowy doskonale sprawdza się także w obszarze czysto fizycznych objawów i dolegliwości. Działa przeciwskurczowo, co pozwala (poprzez inhalację lub masaż z olejkiem) zniwelować ból mięśni. Łagodzi świąd i zmniejsza obrzęk oraz reakcje alergiczne (na przykład po ukąszeniach przez owady). Pomaga przy migrenach i nerwobólach. Wspomaga pracę układu krążenia. Niweluje niektóre problemy trawienne. Pozytywnie wpływa na gojenie ran i regenerację skóry. Ułatwia walkę z trądzikiem i tkanką tłuszczową dającą nieestetyczny efekt tak zwanej skórki pomarańczowej. Jest pomocny w leczeniu grzybic. Stosowany profilaktycznie dezynfekuje otoczenie, chroniąc tym samym przed bakteryjnymi infekcjami dróg oddechowych.

Zastosowanie olejku pomarańczowego w kosmetyce

Pomarańcza to aromat często stosowany w kosmetykach naturalnych. Pachną nią mydła, balsamy, kremy, szampony i inne specyfiki. Zapach to jednak nie jedyny powód wykorzystywania olejku pomarańczowego w kosmetyce.

Pielęgnacja skóry

Pomarańcza ma właściwości zbawienne dla naszej skóry. Kosmetyki z zawartością soku, miąższu, hydrolatu czy olejku pomarańczowego są szczególnie polecane do cery tłustej, wrażliwej. Działają antyseptycznie, tonizują, stymulują skórę do odnowy i chronią ją przed wysuszeniem. Olejek z pomarańczy dodany do ulubionego kremu lub rozcieńczony w oleju kokosowym doskonale oczyszcza cerę, a jego właściwości antybakteryjne łagodzą zmiany trądzikowe. To także dobry domowy sposób na regenerację twarzy po wyciskaniu wyprysków. I na tym wcale nie koniec! Związki zawarte w olejku znacząco wspomagają ujędrnianie skóry, niwelowanie cellulitu, redukcję zmarszczek i zbędnej tkanki tłuszczowej. Wzmacniają i odmładzają.

Naturalny scrub do ciała z olejkiem pomarańczowym

• 300 g białego cukru
•  skórka starta na drobno z jednej pomarańczy
• skórka z jednej cytryny
• 2 łyżki oleju kokosowego (najlepiej nierafinowanego)
• 10 kropli olejku pomarańczowego

Dowiedz się więcej o stosowaniu olejków eterycznych na skórę.

Pielęgnacja włosów i paznokci

Dobroczynne właściwości olejku pomarańczowego warto wykorzystywać również w pielęgnacji włosów, skóry głowy i paznokci. Wcierki z olejkiem łagodzą podrażnienia i stany zapalne oraz regulują wydzielanie łoju, dzięki czemu łatwiej pozbyć się łupieżu i problemu przetłuszczających włosów. Olejek pomarańczowy zmiękcza też i odżywia skórki wokół paznokci oraz chroni płytkę przed grzybicami.

Olejek pomarańczowy w aromaterapii

Olejek ze skórek pomarańczy jest (obok lawendowego) jednym z najpopularniejszych olejków stosowanych w aromaterapii. Chętnie po niego sięgamy, bo jest uniwersalny i niezwykle przyjemny „w odbiorze”. Możemy go rozpylać, wdychać, wąchać, rozcieńczony używać do kąpieli, wmasowywać w skórę (wraz z wybranym kosmetykiem), a także łatwo łączyć z innymi aromatami, by poszerzać spektrum działania i doznań zmysłowych.

Relaksacja i odprężenie

Słodka, pomarańczowa woń unosząca się w powietrzu, pachnąca, aromaterapeutyczna sauna czy relaksująca kąpiel z dodatkiem olejku z pomarańczy to przyjemne i skuteczne sposoby na głębokie odprężenie – uspokojenie myśli, a także kojące rozluźnienie mięśni. Dyfuzor i kilka kropli olejku na litr wody zapewniają idealny klimat we wnętrzu, wyczarowując uspokajającą, przytulną atmosferę, która niemalże natychmiast sprawia, że się uśmiechamy. Aromat olejku pomarańczowego można sobie również dawkować doraźnie – w chwilach nieznośnego napięcia, wąchając go przykładowo bezpośrednio z buteleczki. Jeśli natomiast chcemy poczuć się jak w SPA i dosłownie „zanurzyć się w relaksie”, najlepiej dodać kilkanaście kropli olejku do wanny, zapalić świece, włączyć muzykę, a potem… już tylko leżeć i pachnieć.

Błoga kąpiel z olejkiem pomarańczowym

• 15 ml oleju bazowego
• 10 kropli olejku lawendowego
• 6 kropli olejku pomarańczowego
• opcjonalnie szklanka soli himalajskiej

Olejek do masażu

Aromaterapia bazująca na olejku pomarańczowym wykorzystywana jest także w masażu. Taki „masaż z pomarańczą” ma właściwości lecznicze i relaksacyjne. Kilka kropli olejku mieszamy z olejem bazowym (przykładowo łyżką oleju migdałowego albo kokosowego) i wmasowujemy w stopy, kark, plecy… To doskonała opcja, gdy borykamy się z osłabioną odpornością i siada nam samopoczucie.

Kojący masaż z olejkiem pomarańczowym

• 30 ml bazowego oleju do masażu
• 6 kropli olejku z paczuli
• 3 krople geranium
• 3 krople olejku z pomarańczy

Dowiedz się więcej o najlepszych olejkach do masażu.

Z jakimi zapachami łączyć olejek pomarańczowy?

Olejek pomarańczowy łączymy z innymi aromatami, kierując się podziałem na rodziny zapachów (cytrusowe, kwiatowe, drzewne, ziołowe…), szybkością ulatniania się poszczególnych woni (tak zwane nuty głowy, serca i bazowe) oraz właściwościami olejków eterycznych (działanie relaksujące, energetyzujące i inne).

• Olejek pomarańczowy, jako olejek z grupy cytrusowych, można śmiało łączyć z innymi zapachami z tej samej rodziny – na przykład z olejkiem cytrynowym, grejpfrutowym czy mandarynkowym. Są to zawsze trafione, choć niezbyt trwałe zestawienia. Naturalne olejki cytrusowe doskonale komponują się także z zapachami kwiatowymi (jaśmin, geranium i inne). Aromat pomarańczowy warto też zestawiać z drzewnymi olejkami eterycznymi (na przykład drzewo sandałowe), z olejkami ziołowymi (mięta pieprzowa czy tymianek) lub korzennymi (cynamon, goździki), z którymi tworzy on bardzo interesujące i trwałe połączenia świetnie wpływające na nasze samopoczucie.
• Kierując się trwałością projektowanej kompozycji zapachowej, trzeba brać pod uwagę ulotność olejku pomarańczowego. To aromat należący do górnych nut zapachowych (nuty głowy), które ulatniają się dość szybko (zwykle w ciągu kilkudziesięciu minut). Aby cieszyć się zapachem nieco dłużej, dobrze połączyć olejek pomarańczowy z nutami środkowymi (nuty serca) i/lub dolnymi (nuty bazowe). Wśród zapachów określanych jako nuty serca, które utrzymują się przez około trzy godziny, jest między innymi olejek lawendowy. Najmocniejsze są nuty bazowe (olejek różany, olejek z drzewa sandałowego czy goździkowy) uwalniające się powoli i „wybrzmiewające” najdłużej.
• Łączenie olejków to także łączenie ich właściwości, dlatego trzeba dobierać je w taki sposób, aby dobroczynne działanie poszczególnych aromatów wzajemnie wzmacniać, a nie osłabiać czy znosić. Nie ma sensu zestawiać przecież zapachów usypiających z pobudzającymi. W tym kontekście olejek pomarańczowy pasuje przykładowo do geranium i lawendy, mając kojący wpływ na ludzkie zmysły, do odświeżających mięty i grejpfruta, a także do drzewa sandałowego, jaśminu i paczuli, które tworzą razem mieszankę afrodyzjakową. Pomarańcza z tymiankiem, goździkiem i cynamonem to z kolei kompozycja na poprawę samopoczucia.

Jak należy przechowywać olejki eteryczne?

Olejki eteryczne, w tym oczywiście także olejek pomarańczowy, to wysoce skoncentrowane ekstrakty roślinne, a to oznacza, że wymagają od nas odpowiedniego traktowania, by zachowywały swoje dobroczynne właściwości. Olejki eteryczne najlepiej przechowywać w szkle. Plastikowe buteleczki lub inne pojemniki wykonane z tworzyw sztucznych mogą wchodzić w reakcję z olejkiem i tym samym go zanieczyszczać. Wykorzystujmy zatem wyłącznie szklane opakowania, które są bezpieczne, a do tego zwykle bardziej estetyczne. Co ważne, szkło powinno być ciemne – powiedzmy brązowe lub bursztynowe, aby skutecznie chronić olejek przed działaniem światła i promieni UV. Jeżeli buteleczka jest transparentna, należy ją koniecznie przechowywać w zacienionym miejscu – na przykład w zamkniętej szafce lub jakimś pudełeczku (w sklepach jest teraz spory wybór praktycznych i cieszących oko skrzyneczek na olejki). Bez takiego zabezpieczenia ryzykujemy utratę cennych właściwości olejku eterycznego. Należy też pamiętać, że buteleczki muszą być zawsze w pozycji pionowej – olejek nie powinien bowiem na stałe stykać się z plastikową nakrętką.

Duże znaczenie ma również szczelność opakowania. Buteleczki z olejkami – szczególnie cytrusowymi – trzeba bardzo dobrze zamykać, żeby do środka nie dostawało się powietrze i olejki się nie utleniały (powstają wtedy alergizujące substancje chemiczne). Niewskazany jest też kontakt z wilgocią, która może olejek zanieczyścić. Prawidłowe przechowywanie olejku pomarańczowego (i każdego innego olejku eterycznego) zakłada trzymanie go w suchym i stosunkowo chłodnym otoczeniu (kilka lub kilkanaście stopni Celsjusza). Wysokie temperatury mogą wpływać na skład chemiczny, dlatego olejków nie umieszcza się blisko źródeł ciepła (grzejniki, kuchenki…). Można je trzymać w lodówce, jednak zawsze dobrze zadbać o to, aby tuż przed zastosowaniem go olejek eteryczny miał temperaturę pokojową.

I na koniec jeszcze kwestia bezpieczeństwa. Mając w domu olejki, trzeba zatroszczyć się o to, by były one w miejscu niedostępnym dla dzieci oraz dla zwierząt. Nieprawidłowo użyte czy spożyte przez przypadek mogą być niebezpieczne dla zdrowia – podobnie jak olejki przeterminowane (zepsute). Mimo że mają one długą przydatność (zazwyczaj jest to kilkanaście miesięcy), za każdym razem przed stosowaniem olejku eterycznego warto sprawdzić jego datę ważności, a także stan (konsystencję, zapach, kolor…).

Dowiedz się więcej o podstawach aromaterapii w artykule: ABC Aromaterapii – Jak zacząć?