Spis treści
Masz problemy z zaciągnięciem dziecka do łóżka? A może Twój maluch budzi się kilka razy w ciągu jednej nocy? Na dobry sen wpływa wiele czynników. Warto o niego zadbać i wprowadzić wieczorne rytuały, które nie tylko zapewnią dziecku lepszy sen, ale też pozwolą Wam budować ciepłe i trwałe relacje rodzinne.

Ile snu potrzebują dzieci?
Przyjęło się, że osoba dorosła potrzebuje około 8 godzin snu, aby ciało i mózg mogły się zregenerować. A jak to jest z najmłodszymi? Zapotrzebowanie na sen zależy od wieku dziecka.
Według zaleceń Ministerstwa Zdrowia, w ciągu doby dziecko powinno spać:
Wiek dziecka | Godziny snu |
0-12 m-cy | 15-18 |
1-3 lata | 12-14 |
3-6 lat | 11-12 |
6-12 lat | 10-11 |
>12 lat | 8-9 |
Zaburzenia snu u dzieci – przyczyny
Problemy ze snem u dzieci mogą mieć ścisły związek z aktualnym skokiem rozwojowym, regresem snu, niewykształconym jeszcze rytmem dnia (u niemowląt) czy stresem związanym z bieżącymi wydarzeniami (w tym adaptacją w żłobku lub przedszkolu czy rozpoczęciem nauki w nowej szkole). Istnieje też jednak wiele innych czynników, które mogą powodować zaburzenia snu u dzieci.
Niebieskie światło
W dbaniu o zdrowy sen najmłodszych zdecydowanie nie pomagają urządzenia elektroniczne używane w nadmiarze (wieczorową porą powinny być kategorycznie poza zasięgiem dzieci). Nawet oglądanie telewizji późnym popołudniem może wywołać długofalowe skutki w postaci problemów z wybudzaniem się w nocy czy trudności z zaśnięciem.
Niedobory mikro i makroelementów
Innym aspektem wartym sprawdzenia u dzieci z problemami ze snem są niedobory minerałów, aminokwasów, witamin oraz złożonych mikro i makroelementów, wzajemnie wpływających na różne obszary mózgu, w tym na tak ważne połączenia pomiędzy neuroprzekaźnikami. Przy problemach ze snem u dzieci sprawdzamy w pierwszej kolejności:
- niedobory magnezu;
- niedobory neuroprzekaźnika GABA (lękliwość, koszmary, drgawki);
- niedobory witamin z grupy B;
- metylacje wątrobowe (niewydolność wątroby, problemy z trawieniem węglowodanów).
Pasożyty
Częstym powodem bezsenności, szczególnie wśród dzieci, są też obecne w ich przewodzie pokarmowym pasożyty (owsiki, bicze, toksokary, przywry, glisty, cysty, tasiemce, giardia lamblia i inne, szczególnie jeśli w domu mamy zwierzęta), których aktywność wzmaga się nocą przez co zaburzają spokojny sen. Niepokój, problemy ze snem, wybudzanie się w nocy, zgrzytanie zębami przez sen, huśtawki nastroju i bóle mięśni mogą być powodowane toksynami uwalnianymi przez pasożyty do krwiobiegu i wchodzącymi w interakcje z neuroprzekaźnikami lub komórkami krwi.
Chcąc zdiagnozować siebie lub domowników pod kątem pasożytów, niezbędne jest wykonanie wnikliwych badań z krwi (a nie samych badań kału), w tym przeciwciał z krwi oraz konsultacja z parazytologiem. Przy wyniku pozytywnym nawet u jednego z domowników, leczeniu poddać się muszą wszyscy domownicy (włącznie ze zwierzętami), a dokładnej dezynfekcji – cały dom. Dokładna i częsta higiena rąk może zminimalizować nawrót pasożytów, o czym trzeba szczególnie edukować dzieci (owsiki to potocznie mówiąc choroba tzw. „brudnych rąk”, a ich jaja przenoszone są najczęściej pod paznokciami).
Zobacz jak oczyścić organizm z pasożytów >>
Naturalne metody poprawy jakości snu u dzieci
Możesz wspierać zdrowy sen Twojego dziecka w naturalny sposób. Już samo zapewnienie odpowiednich warunków w sypialni może zdziałać cuda dla jakości snu Twojej pociechy.
Niezwykle ważna dla dzieci jest rutyna. Chociaż często na początku trudno je przekonać do zmiany nawyków, warto wprowadzić stałe pory zasypiania i pobudek (także w weekendy) tak, aby przyzwyczaić organizm i zegar biologiczny do pewnych godzin funkcjonowania.

Odpowiednie warunki w sypialni
- Odpowiednia temperatura w sypialni dziecka: Eksperci sugerują, że temperatura w sypialni powinna wynosić między 18 a 21 stopni Celsjusza. Czyli nie za ciepło, nie za zimno. Możesz eksperymentować w tym zakresie, obserwując, przy jakiej temperaturze dziecko śpi najspokojniej. Pamiętaj też o odpowiedniej pościeli – lekkiej w lecie, cieplejszej w zimie.
- Zaciemnienie sypialni: Ciemność to najlepszy przyjaciel melatoniny – hormonu snu. Zasłony zaciemniające lub rolety to świetny sposób na stworzenie magicznej atmosfery. Jeśli maluch boi się całkowitej ciemności, małe lampki nocne z ciepłym, przytłumionym światłem mogą być idealnym rozwiązaniem.
- Redukcja hałasu: Całkowita cisza może być trudna do osiągnięcia, szczególnie w mieście. Ale jest na to sposób! Biały szum lub delikatne dźwięki natury mogą pomóc zamaskować niepożądane odgłosy z zewnątrz. Istnieją specjalne urządzenia lub aplikacje, które generują takie kojące dźwięki.
- Odstawienie elektroniki przed snem: To, co może wesprzeć dzieci w zachowaniu korzystnej dla nich higieny snu, to na pewno wieczorny elektroniczny detoks. Zastąp ekrany telewizora, tabletu czy smartfona wspólną aktywnością w zabawie (planszówki, budowa z klocków, rysowanie) lub czytaniem książki.
Techniki relaksacyjne na sen dla dzieci
Tak samo jak u osób dorosłych, u dzieci również można stosować techniki relaksacyjne przed snem. Wspólne ćwiczenia, takie jak wizualizacje, głębokie oddychanie czy progresywne rozluźnianie mięśni mogą pomóc dziecku wyciszyć się przed snem i łatwiej zasnąć.
Czytanie lub opowiadanie kojących historii również może pomóc dziecku się zrelaksować i przygotować do snu. Wypróbuj na przykład relaksującą bajkę, która powstała we współpracy Klaudyny Hebdy i Pokój Spokój:
Żeby dziecko się odprężyło, możesz zastosować też delikatny masaż pleców lub stóp, np. z użyciem Balsamu DobraNocka.

Regularne stosowanie technik relaksacyjnych może pomóc dzieciom w zbudowaniu zdrowych nawyków związanych ze snem i radzeniem sobie ze stresem czy niepokojem.
Wieczorne rytuały
Dużo się mówi o znaczeniu rytuałów dla funkcjonowania niemowląt. Stały rytm i uporządkowany wieczorny rytuał to dla nich znak, że kończy się dzień, a zaczyna noc, a jednocześnie coś, co daje poczucie bezpieczeństwa i ułatwia zasypianie. Nie jest tak, że ta potrzeba magicznie znika wraz z ukończeniem pierwszego roku życia. Wręcz przeciwnie – u kilkulatków, które często mają problem z zasypianiem, wprowadzenie regularności i miło kojarzących się nawyków sprawi, że przejście z dnia do nocy będzie znacznie łatwiejsze.
Wieczorny rytuał jest wspierający nie tylko dla dziecka, ale również dla rodziców. Sprawniejsze położenie najmłodszych do łóżka i szybsze zasypianie to więcej czasu dla dorosłych, którzy potrzebują go na relaks, zadbanie o siebie i związek. Odpowiednio wprowadzone rytuały zamieniają to, co kojarzy się z obowiązkiem rodzica, w dobry czas spędzony razem w spokojnej, rodzinnej atmosferze. To, jak długi będzie Wasz rytuał i z ilu elementów będzie się składał, zależy tylko od Was. Możecie skorzystać z naszych inspiracji lub wypracować własne etapy.
Z jakich elementów może się składać taki wieczorny rytuał?
- Sprzątanie pokoju – lalki i misie są już bardzo śpiące, a autka wjeżdżają do swoich garaży. To znak, że pełen zabawy dzień już się kończy. Przy sprzątaniu może Wam towarzyszyć dyfuzor z wyciszającą mieszanką DobraNocka. Zapach olejków eterycznych uspokoi i ukoi emocje, a po krótkim czasie będzie się kojarzył z czasem na sen.
- Czytanie książki – może być kolejnym etapem rytuału, ale możecie też w ten sposób kończyć wieczór czytając książkę już w łóżku. Najlepiej wybierać ciepłe, pogodne lektury, które nie sprawią, że dziecko będzie całe w emocjach.
- Kąpiel – kąpiel to jasny sygnał, że już niedługo idziemy do łóżka. Żeby była jeszcze bardziej wyciszająca i relaksująca, użyj do niej koncentratu DobraNocka lub soli do kąpieli DobraNocka. Możesz też rozpuścić w płynie do kąpieli kilka kropli olejku lawendowego.
- Rozmowa na temat mijającego dnia – wieczorem dzieciom przypominają się najważniejsze wydarzenia z całego dnia (tak, dlatego wtedy właśnie dowiadujecie się, że na jutro trzeba przynieść liście, bibułę czy koszulkę w kropki). Jeśli o nich opowiedzą, łatwiej będzie im oczyścić głowę i błogo zasnąć.
- Przytulanie – kiedy je nadrobić, jeśli nie wieczorem? Przytulanie daje dzieciom poczucie bezpieczeństwa, na wiele z nich dobrze wręcz działa delikatny docisk, który pomaga poradzić sobie z napięciem.
- Masaż – większość dzieci lubi już sam dotyk rodzica. Jeśli do tego mama lub tata czule masuje stópki lub plecki – uczucie błogości i relaksu jest gwarantowane. Masaż będzie jeszcze bardziej wyciszający, jeśli wykorzystasz 3 krople mieszanki olejków eterycznych DobraNocka wymieszane z łyżeczką oleju bazowego (np. kokosowego, masła shea).

Co na lepszy sen dla dziecka?
Pomocne w zasypianiu u dzieci mogą być również relaksacyjne rytuały kąpielowe i pielęgnacyjne z wykorzystaniem olejków eterycznych.
Aromaterapia na sen u dzieci
Włączenie olejków eterycznych do wieczornej rutyny nie tylko ułatwi dziecku zaśnięcie, ale także sprawi, że zasypianie będzie przyjemniejsze.
Olejki eteryczne dla dzieci na sen
Wśród olejków eterycznych, które pomagają dzieciom lepiej spać, szczególnie warte uwagi są:
Dzięki swoim wyciszającym właściwościom olejki eteryczne na dobry sen poprawiają jakość nocnego wypoczynku oraz naturalnie ułatwiają zasypianie.
Poznaj 5 zastosowań olejku lawendowego >>
Dowiedz się więcej o olejkach eterycznych na sen >>
Jak stosować aromaterapię na sen u dzieci?
Do dyspozycji masz kilka metod stosowania aromaterapii:
Dyfuzja olejków eterycznych
Do dyfuzora dodaj olejek eteryczny (lub mieszkankę) w ilości według zaleceń producenta Twojego sprzętu. Nie masz dyfuzora? Nic straconego! Nasącz olejkiem eterycznym wacik i włóż go pod poduszkę.
Dobrą praktyką będzie także wspólne spryskanie poduszki i pościeli sprayem z olejkami eterycznymi (np. sprayem DobraNocka), który wesprze dobry sen dając aromaterapeutyczne działanie wyciszające, uspokajające i relaksujące.

Kąpiele
Czas na kąpiel aromaterapeutyczną. Wymieszaj do 10 kropel olejku eterycznego z bezwonnym płynem do kąpieli, a całość wlej do wanny, w której zanurzysz malucha. Nigdy nie wlewaj olejku bezpośrednio do wody, bo będzie pływał po powierzchni i może podrażnić skórę (olejki eteryczne są bardzo skoncentrowane).
Dowiedz się więcej o kąpielach aromaterapeutycznych >>
Sprawdzi się tu również kąpiel samych stópek. Do miski nalej ciepłej wody, kilka kropli olejku eterycznego wymieszaj z płynem do kąpieli i dodaj do miski. Najlepiej, żeby dziecko moczyło stopy przez 15 minut.

Masaże
Wybrany olejek eteryczny (kilka kropli) możesz połączyć z olejem bazowym (np. Aromabazą, olejem migdałowym, olejem jojoba) lub z odrobiną masła shea. Mieszasz, zakręcasz, podpisujesz słoiczek. Takie mazidło możesz wcierać w stopy, kark i nadgarstki dziecka, wykonując rozluźniający masaż.
Zioła wspomagające sen u dzieci
Zioła, które pomogą Twojemu dziecku wyciszyć się przed snem, to m.in.:
- melisa,
- rumianek,
- lipa.
Możesz je podawać w formie naparu. Zadbaj tylko, żeby napój nie był zbyt gorący, aby maluch się nie poparzył.
Czytaj więcej o ziołach na dobry sen >>
Co robić, gdy dziecko nie chce spać?
Posłuchaj rozmowy Klaudyny Hebdy z Joanną Frejus – psycholożką i psychoterapeutką:
***
Pamiętaj, każde dziecko jest inne. Obserwuj swoją pociechę i dostosuj metody do jej potrzeb. Z odrobiną eksperymentów i cierpliwości, znajdziesz idealną receptę na spokojny sen dla całej rodziny. Słodkich snów!