Olejek bergamotowy – jakie ma właściwości i jak go stosować? 

Olejek bergamotowy, czulej nazywany olejkiem bergamotkowym, to jeden z tych zapachów, które potrafią wnieść do życia promień światła nawet w najbardziej pochmurny dzień. Znany ze swojego świeżego, cytrusowego, lekko kwiatowego aromatu, olejek z bergamotki od lat jest wykorzystywany zarówno w aromaterapii, jak i w pielęgnacji skóry. To esencja równowagi – potrafi odprężać, a jednocześnie dodać energii, uspokoić napięcie emocjonalne i poprawić nastrój.

Czym właściwie jest olejek eteryczny z bergamotki? Jak powstaje, jakie ma właściwości i zastosowanie? Jak bezpiecznie włączyć go do codziennej pielęgnacji i aromaterapii? Dowiedz się również, na co działa olejek bergamotowy i z czym można go łączyć dla najlepszych efektów.

Olejek z bergamotki – co to jest i jak powstaje? 

Olejek z bergamotki to naturalny olejek eteryczny pozyskiwany ze skórki owocu pomarańczy bergamoty (Citrus × bergamia). Choć jej nazwa brzmi trochę egzotycznie, bergamotka to przedstawicielka dobrze znanej rodziny cytrusów: jest krzyżówką gorzkiej pomarańczy i cytryny. Co ciekawe, nie jest to hybryda stworzona przez człowieka, lecz efekt naturalnego krzyżowania się gatunków w rejonie Morza Śródziemnego. 

Pierwsze wzmianki o bergamotce pochodzą z XVII wieku z południa Włoch, a nazwa owocu najprawdopodobniej wywodzi się od miasta Bergamo w Lombardii, skąd rozpowszechniła się jej uprawa. Dziś prawdziwym sercem bergamotki pozostaje Kalabria, gdzie łagodny klimat i morska bryza tworzą idealne warunki do dojrzewania owoców o najwyższej jakości. To właśnie stamtąd pochodzi większość światowej produkcji olejku eterycznego z bergamotki, używanego w perfumerii, aromaterapii i pielęgnacji skóry. 

Pozyskiwanie olejku eterycznego z bergamotki 

Proces pozyskiwania olejku bergamotowego jest równie delikatny jak sam jego zapach. W przeciwieństwie do większości olejków eterycznych, które uzyskuje się w procesie destylacji parą wodną, bergamotkę zazwyczaj tłoczy się na zimno ze świeżych skórek owoców. Skórki są mechanicznie wyciskane, a następnie oddziela się cienką warstwę aromatycznego olejku od soku. 

Dzięki tej metodzie zachowuje on pełnię naturalnych składników chemicznych, głównie limonenu, linalolu i octanu linalilu, które nadają mu jego wyjątkowych właściwości. 

Jak pachnie olejek z bergamotki? 

Zapach olejku z bergamotki to dosyć klasyczna nuta, którą możesz już dobrze kojarzyć z perfum, mieszanek olejków eterycznych lub kosmetyków. 

Na pierwszym wdechu przynosi iskrzącą, cytrusową świeżość, która przypomina promień słońca przebijający się przez zielone liście. Po chwili ujawnia się delikatna słodycz kwiatów i charakterystyczna herbaciana nuta, która kojarzy się z herbatą Earl Grey (ciekawostka, oryginalna herbata jest aromatyzowana właśnie bergamotką). W pełnym aromacie można wyczuć coś z elegancji neroli, lekkość mandarynki i miękką głębię lawendy, a to wszystko połączone w idealnej harmonii. 

W perfumerii i aromaterapii uważa się, że prawdziwa bergamotka z Kalabrii ma najbardziej zrównoważony profil zapachowy: świeży, zielono-słodki i krągły, z wyraźnie owocowym sercem. Wersja bergamotki FCF (pozbawiona bergaptenu) pachnie niemal identycznie, choć bywa nieco lżejsza i mniej głęboka w dolnych nutach. 

To zapach, który łączy radość i spokój. Z jednej strony unosi jak śródziemnomorskie słońce, z drugiej koi jak letni wiatr znad morza. 

Z czym łączyć olejek bergamotkowy dla pięknego zapachu? 

Olejek z bergamotki to jeden z najbardziej uniwersalnych aromatów świata natury i łączy się z niemal każdym innym olejkiem, tworząc most pomiędzy nutami świeżymi, kwiatowymi i drzewnymi. 

W perfumerii pełni rolę nuty głowy, która otwiera kompozycję i to właśnie ona wita zmysły pierwszym oddechem i nadaje zapachowi lekkości. Jej iskrzący, cytrusowo-herbaciany ton wprowadza klarowność i przestrzeń, dzięki czemu nawet cięższe olejki stają się bardziej przejrzyste. 

Z lawendą tworzy klasyczne połączenie relaksujące, idealne przy stresie i napięciu nerwowym – duet, który pachnie czystością i spokojem. W połączeniu z drzewem sandałowym lub frankincense bergamotka nabiera duchowej głębi, przenosząc świeżość w wymiar kontemplacyjny i medytacyjny. Z kolei z ylang-ylang lub jaśminem odsłania swoją zmysłową stronę, staje się cieplejsza, miękka, niemal kremowa, jak skóra rozgrzana słońcem. W towarzystwie paczuli, cedru czy wetywerii potrafi nadać kompozycji ziemistej stabilności, zachowując jednocześnie swój promienny charakter. 

W mieszankach terapeutycznych może wzmacniać działanie uspokajające, oczyszczające lub energetyzujące, w zależności od tego, z kim „rozmawia” w butelce. Dlatego to tak ciekawy i wszechstronny olejek, który warto mieć pod ręką. 

Olejek bergamotkowy – właściwości i działanie 

Olejek bergamotkowy jest często nazywany „olejkiem dobrego nastroju” i to nie bez powodu. Jego świeży, cytrusowo-kwiatowy aromat działa w sposób kojący, a jednocześnie podnoszący na duchu. 

W aromaterapii stosuje się go przede wszystkim w celu redukcji stresu, napięcia emocjonalnego i stanów lękowych, a także przy spadku energii czy łagodnej chandry.

>> Chcesz poznać więcej olejków, które poprawią Ci nastrój? Zajrzyj do naszego artykułu o aromaterapii na jesiennego bluesa.

Wpływ olejku bergamotowego na psychikę 

Jedno z badań klinicznych pokazało, że wdychanie olejku bergamotkowego przez kilka minut istotnie obniżyło poziom lęku w grupie badanych, a także ich poziomy kortyzolu i alfa-amylazy w ślinie, które stanowią wskaźnik stresu (Pasyar, Rambod & Araghi, 2020). Uczestnicy z grupy aromaterapii czuli się spokojniejsi i bardziej zrelaksowani – co pokazuje, że nawet krótki kontakt z bergamotką może realnie modulować reakcję stresową organizmu. Podobne wnioski przyniosło badanie Chen, Chen & Lee (2022), w którym aromaterapia bergamotką była stosowana u kobiet w połogu. Po czterech tygodniach regularnych inhalacji uczestniczki wykazywały istotnie niższy poziom obniżonego nastroju w porównaniu z grupą kontrolną. 

Najciekawsze wnioski przyniosło jednak badanie Zhu et al. (2024), które po raz pierwszy pokazało, jak dokładnie zapach bergamotki wpływa na mózg. Naukowcy odkryli, że wdychanie olejku bergamotkowego aktywuje określony szlak nerwowy między częścią mózgu odpowiedzialną za przetwarzanie zapachów a ośrodkiem emocji i stresu. 

W efekcie zapach bergamotki dosłownie uspokaja układ nerwowy – wycisza nadaktywne połączenia związane z lękiem i napięciem. Innymi słowy, bergamotka potrafi „rozluźnić” przeciążony mózg, pomagając organizmowi wrócić do naturalnego rytmu spokoju i bezpieczeństwa. 

Właściwości fizjologiczne i działanie na ciało 

Choć najczęściej kojarzymy olejek bergamotkowy z relaksem i poprawą nastroju, jego właściwości sięgają znacznie głębiej. 

Olejek z bergamotki wykazuje właściwości antybakteryjne i antyseptyczne, co czyni go cennym wsparciem przy pielęgnacji skóry i drobnych infekcjach (Price, Price & Price, 2021). Pomaga oczyszczać cerę, łagodzić stany zapalne i regulować wydzielanie sebum, dzięki czemu bywa szczególnie pomocny przy cerze tłustej lub trądzikowej. W delikatnych mieszankach może wspierać gojenie drobnych ran i otarć, przyspieszając procesy regeneracji naskórka. 

Bergamotka wykazuje również działanie przeciwwirusowe, zwłaszcza wobec wirusa opryszczki pospolitej (Herpes simplex I), dzięki temu może być stosowana w łagodnych preparatach punktowych lub balsamach wspierających regenerację skóry w początkowych fazach infekcji (Price et al., 2021; Battaglia, 2018). 

Jednym z mniej znanych, a niezwykle interesujących aspektów działania bergamotki jest jej wpływ na układ pokarmowy. Olejek ten wykazuje działanie przeciwskurczowe i może przynieść ulgę przy napięciach i kolkach w obrębie brzucha, a także przy niestrawności, wzdęciach i utracie apetytu. Tradycyjnie stosowano ją jako tonik dla układu trawiennego, wspomagający wydzielanie soków trawiennych i łagodzący napięcia emocjonalne, które często objawiają się w rejonie żołądka (Price et al., 2021; Worwood, 2016). 

A dzięki swoim właściwościom antyseptycznym, regulującym i lekko stymulującym, olejek bergamotkowy może wspierać naturalną odporność organizmu. Włączenie go do rytuałów inhalacyjnych lub kąpielowych pomaga organizmowi w powrocie do równowagi po infekcjach, okresach stresu czy przemęczenia. 

Działanie emocjonalne i energetyczne bergamotki 

W aromaterapii mówi się, że bergamotka otwiera serce i stabilizuje emocje. To olejek, który nie tylko uspokaja, ale też pomaga „wstać z podłogi”, gdy czujemy się przygnieceni. Działa jak naturalny stabilizator nastroju, łagodzi napięcie i niepokój, ale jednocześnie dodaje lekkości, odwagi i wewnętrznej siły. Pomaga odnaleźć równowagę w chwilach emocjonalnych huśtawek, gdy raz brakuje nam energii, a innym razem nie potrafimy się zatrzymać. 

Bergamotka ma też wyjątkową pozycję w pracy z mężczyznami, którzy często unikają aromatów o typowo kwiatowym charakterze. A olejek z bergamotki, dzięki swojemu cytrusowo-drzewnej świeżości i lekko herbacianej nucie, wprowadza równowagę między siłą a delikatnością. Dlatego tak często stanowi serce męskich perfum i kompozycji aromaterapeutycznych. Szczególnie kiedy połączysz ją z olejkami drzewnymi i leśnymi, np. jodła biała, frankincense lub sosna.

>> Jak zapachy wpływają na emocje? Poznaj sekrety psychologii perfum (i nie tylko!).

Olejek bergamotowy zastosowanie w domu i aromaterapii 

W aromaterapii uznawany jest za olejek, który przynosi harmonię, oczyszcza przestrzeń, poprawia nastrój i delikatnie równoważy emocje. Wystarczy kilka kropli, by zmienić atmosferę całego pomieszczenia: dodać mu lekkości, ciepła i jasności. 

Potrzebujesz inspiracji do wykorzystania bergamotki? Skorzystaj z poniższych propozycji. 

• W dyfuzorze – by oczyścić powietrze i poprawić koncentrację podczas pracy lub nauki. Do dyfuzora ultradźwiękowego wystarczy 3–5 kropli.
• W wieczornej kąpieli – kąpiel relaksuje i rozluźnia ciało po dniu pełnym napięcia. Spróbuj wymieszać 4 krople bergamotki i 6 kropli lawendy w łyżce oleju roślinnego lub bezzapachowego płynu do kąpieli.
• W masażu – masaż z bergamotką pomaga przy stresie, napięciu i obniżonym nastroju. Wystarczy, że rozcieńczysz 3–4 krople w łyżce oleju bazowego (np. jojoba, migdałowy lub Aromabaza od K. Hebda)
• W mgiełce do pomieszczeń – czyli naturalny odświeżacz, który nie tylko neutralizuje zapachy, także poprawia samopoczucie. Buteleczkę z atomizerem wypełnij do połowy spirytusem, dodaj kilka kropli bergamotki, słodkiej pomarańczy i lawendy, a na koniec uzupełnij wodą.
• Do sprzątania – działa antybakteryjnie i zostawia po sobie czysty, cytrusowy zapach. Przygotuj podobnie jak mgiełkę, jednak zamiast samej wody skorzystaj z mieszanki wody i octu (1:1). Bergamotkę możesz połączyć z cytryną i oregano – to świetne trio do sprzątania.
• W medytacji lub praktyce oddechu – ułatwia koncentrację i wprowadza w stan spokoju. Zakrop 1–2 krople na chusteczkę higieniczną i głęboko odetchnij kilka razy. 

Bergamotka to jeden z tych olejków, które łączą piękno i użyteczność. Potrafi jednocześnie odświeżyć przestrzeń i ukoić umysł. Stosowana regularnie, pomaga tworzyć w domu atmosferę równowagi – miejsce, w którym łatwiej się oddycha, myśli i czuje. Jej świeży, cytrusowo-herbaciany aromat to jak zaproszenie do obecności: prosty, a głęboko transformujący. 

Olejek bergamotowy na twarz i włosy – jak go stosować? 

Choć olejek bergamotowy jest znany z pięknego zapachu i właściwości oczyszczających, w pielęgnacji skóry wymaga rozsądku i precyzji. 

Zawiera bowiem bergapten – związek fototoksyczny, który w nadmiernym stężeniu może zwiększać wrażliwość skóry na słońce. Dlatego przed jego użyciem warto znać bezpieczne proporcje: według Tisserand & Young (2014), maksymalne stężenie nie powinno przekraczać 0,4%, co odpowiada około 4 kroplom olejku na 30 ml bazy roślinnej. W takiej ilości bergamotka może stać się subtelnym, lecz niezwykle skutecznym dodatkiem do codziennej pielęgnacji. 

Jak bezpiecznie stosować bergamotkę w pielęgnacji?

• Do toniku lub serum – 1–2 krople w łyżce (ok. 15 ml) oleju jojoba lub z pestek winogron; działa ściągająco, oczyszczająco i tonizująco przy cerze tłustej lub problematycznej. Dla wzmocnienia efektu opcjonalnie dodaj jeszcze 2 krople frankincense i 2 krople wetywerii.
• W olejku do masażu twarzy – 2–3 krople w 30 ml oleju bazowego; stosuj wieczorem, by uniknąć bezpośredniej ekspozycji na słońce.
• W szamponie lub odżywce – 2–3 krople na porcję kosmetyku; odświeża skórę głowy, zwłaszcza, gdy połączysz ją z olejkiem lawendowym lub/i olejkiem z drzewka herbacianego.
• W płukance lub masce olejowej – bergamotka łączy się dobrze z olejkiem rozmarynowym lub cedrowym, wspierając oczyszczanie skóry głowy i równowagę sebum. 

Bergamotka, stosowana z rozwagą, może wnieść do pielęgnacji świeżość i równowagę. Pomaga oczyszczać, a jednocześnie łagodzi stany zapalne i poprawia ogólną kondycję skóry i włosów.

>> Dowiedz się, jak stosować olejki eteryczne na skórę w sposób bezpieczny i skuteczny.

Olejek z bergamotki na co pomaga? Najpopularniejsze zastosowania 

Jeśli mielibyśmy opisać olejek z bergamotki jednym słowem, byłoby to równowaga. 

To zapach, który potrafi jednocześnie ukoić i ożywić. Pomaga, gdy czujemy się przytłoczeni, zestresowani albo zagubieni, a jednocześnie dodaje odwagi, by znowu stanąć na nogach. W aromaterapii mówi się, że bergamotka „stabilizuje emocje” i to dosłownie: uspokaja, gdy wszystko pędzi, i rozświetla, gdy dopada nas apatia. 

Na poziomie fizycznym to olejek o ogromnej mocy oczyszczania i regeneracji. Działa antybakteryjnie, przeciwwirusowo i przeciwzapalnie, wspiera trawienie, łagodzi skurcze i napięcia, pomaga też zrównoważyć wydzielanie sebum przy cerze tłustej czy trądzikowej. Wdychany lub rozproszony w powietrzu, pomaga oczyścić przestrzeń i umysł — przywraca jasność myślenia, koncentrację i wewnętrzny spokój 

Dlatego sięgaj po bergamotkę, kiedy… 

• czujesz stres, lęk lub napięcie emocjonalne,
• potrzebujesz nastrojowego „podniesienia” bez pobudzenia,
• dopada Cię zmęczenie psychiczne i spadek energii,
• odczuwasz problemy z trawieniem lub uczucie „ściśniętego brzucha”,
• kiedy zmagasz się z przetłuszczającą się skórą lub drobnymi niedoskonałościami,
• brakuje Ci lekkości i jasności myśli. 

Olejek bergamotowy przeciwwskazania i środki ostrożności 

Choć olejek z bergamotki uchodzi za jeden z bezpieczniejszych olejków eterycznych w aromaterapii, warto pamiętać o jego wysokim potencjale fototoksycznym. Zawarty w nim bergapten może zwiększać wrażliwość skóry na promieniowanie UV, dlatego przed nałożeniem na skórę zawsze trzeba zachować umiar. Dla przypomnienia: wg. Tisserand & Young (2014) maksymalne bezpieczne stężenie wynosi 0,4%, czyli około 4 krople olejku na 30 ml bazy roślinnej. 

Poza tym bergamotka nie ma istotnych przeciwwskazań i w większości przypadków jest dobrze tolerowana, nawet przez młodsze dzieci. 

Oczywiście, jak w przypadku każdego olejku, warto obserwować reakcję swojego organizmu. Jeśli pojawi się podrażnienie, zawroty głowy czy uczucie dyskomfortu, po prostu odstaw i pozwól ciału odpocząć. Każdy z nas reaguje inaczej, a aromaterapia zaczyna działać wtedy, gdy słuchamy siebie i swoich potrzeb. 

Podsumowanie 

Olejek bergamotkowy to jeden z tych olejków, które naprawdę warto mieć pod ręką. Jest wszechstronny, bezpieczny i po prostu przyjemny w użyciu – pasuje do codziennego życia, niezależnie od tego, czy chcesz się wyciszyć, poprawić nastrój, czy dodać świeżości swojej pielęgnacji. Działa łagodnie, ale skutecznie: rozluźnia, rozświetla myśli i pomaga spojrzeć na rzeczy z większym spokojem.

Uspokaja wtedy, gdy emocje biorą górę, a w chwilach znużenia dodaje lekkości. I może właśnie dlatego tak łatwo ją polubić – bo jest jak oddech, który przypomina, że wystarczy chwila, by poczuć się lepiej.

***

Bibliografia 

Battaglia, S. (2018). The complete guide to aromatherapy (3rd ed., Vol. 1). Perfect Potion. 

Chen, M. L., Chen, Y. E., & Lee, H. F. (2022). The effect of bergamot essential oil aromatherapy on improving depressive mood and sleep quality in postpartum women: A randomized controlled trial. The Journal of Nursing Research, 30(2), e201. https://doi.org/10.1097/jnr.0000000000000459 

Pasyar, N., Rambod, M., & Araghi, F. (2020). The effect of bergamot orange essence on anxiety, salivary cortisol, and alpha amylase in patients prior to laparoscopic cholecystectomy: A controlled trial study. Complementary Therapies in Clinical Practice, 39, 101153. https://doi.org/10.1016/j.ctcp.2020.101153 

Price, S., Price, L., & Price, P. (2021). Aromatherapy for health professionals (5th ed., rev. reprint). Churchill Livingstone. 

Tisserand, R., & Young, R. (2014). Essential oil safety: A guide for health care professionals (2nd ed.). Churchill Livingstone/Elsevier. 

Worwood, V. A. (2016). The complete book of essential oils and aromatherapy: Over 800 natural, nontoxic, and fragrant recipes to create health, beauty, and safe home and work environments (25th anniversary ed.). New World Library. 

Zhu, M.-Y., Dong, W.-Y., Guo, J.-R., Huang, J.-Y., Cheng, P.-K., Yang, Y., Liu, A., Yang, X.-L., Zhu, X., Zhang, Z., Wang, Y., & Tao, W. (2025). A neural circuit for bergamot essential oil–induced anxiolytic effects. Advanced Science, 12(1), 2406766. https://doi.org/10.1002/advs.202406766