Spis treści
Choć dla wielu osób krótsze dni i chłodniejsze temperatury to sygnał na zmianę garderoby i czas spędzony pod kocykiem i ulubioną książką, dla niektórych nadchodzące miesiące mogą oznaczać uczucie smutku, zmęczenia i przygnębienia, które towarzyszy im przez większość czasu. Wbrew pozorom, tych osób nie jest wcale tak mało – szacuje się, że ten problem może dotykać od 4 do 10% populacji zamieszkującej półkulę północną, a im bliżej bieguna, tym ten procent staje się większy. Mowa oczywiście o sezonowym zaburzeniu afektywnym, w skrócie nazywanym jako SAD.
Co musisz wiedzieć o SAD?
Chociaż pieszczotliwie czasem nazywamy ten stan „jesienną chandrą” lub „jesiennym bluesem,” warto pamiętać, że sezonowe zaburzenie afektywne to forma depresji i to wcale nie mniej szkodliwa niż ta klasyczna. Wpływ SAD na samopoczucie jest rzeczywisty – może obniżać nastrój, powodować chroniczne zmęczenie i wywoływać poważne trudności z codziennym funkcjonowaniem.
Objawy SAD zazwyczaj obejmują:
- obniżony nastrój – uczucie smutku i przygnębienia przez większość dnia,
- zwiększoną senność – potrzeba snu wzrasta, a wstawanie staje się prawdziwym wyzwaniem,
- zmniejszoną aktywność – trudności z motywacją do wykonywania codziennych zadań i ograniczona chęć do kontaktów społecznych,
- zmiany apetytu – większa ochota na węglowodany, co często prowadzi do przyrostu masy ciała lub całkowity brak apetytu,
- problemy z koncentracją – trudności z skupieniem uwagi i podejmowaniem decyzji,
- poczucie beznadziei – uczucie bezradności i niskiej samooceny, które mogą nawet prowadzić do myśli o śmierci.
Sezonowe zaburzenie afektywne nie dotyka jednak wszystkich w równym stopniu. Najbardziej narażone są kobiety – to właśnie one mają czterokrotnie większą szansę na doświadczenie SAD w porównaniu do mężczyzn. Ciekawostką jest także to, że młodsze osoby są bardziej podatne na ten stan, który z czasem zdaje się stopniowo łagodnieć.
Nie jest przypadkiem, że ten typ depresji przypada właśnie na okres jesienno-zimowy. Winowajcą jest tu światło, a raczej jego brak. W krótsze dni, kiedy słońca jest mniej, nasz rytm dobowy zostaje zakłócony, co negatywnie wpływa na produkcję serotoniny – hormonu odpowiedzialnego m.in. za dobre samopoczucie.
Czy depresję sezonową można leczyć?
Sezonowe zaburzenie afektywne może znacząco wpływać na samopoczucie i codzienne życie, ale istnieje wiele sposobów, które mogą pomóc złagodzić jego objawy. Jednym z najskuteczniejszych rozwiązań jest fototerapia, czyli codzienne przebywanie przed specjalną lampą emitującą światło zbliżone do naturalnego. Taka terapia wspomaga regulację poziomu melatoniny i serotoniny, co wpływa na poprawę nastroju i ułatwia utrzymanie zdrowego rytmu dobowego.
Aktywność fizyczna na świeżym powietrzu to kolejna sprawdzona metoda. Ruch stymuluje produkcję endorfin, czyli naturalnych „hormonów szczęścia”, a także wzmacnia organizm. Kluczowa jest też zbilansowana dieta, bogata w witaminy i minerały, takie jak witamina D, kwasy tłuszczowe omega-3, magnez i witaminy z grupy B, które wspierają zdrowie psychiczne i działanie neuroprzekaźników.
Warto pamiętać, że w cięższych przypadkach przydatna może być także psychoterapia, zwłaszcza terapia poznawczo-behawioralna, która pomaga zmieniać negatywne wzorce myślenia. Leki przeciwdepresyjne, takie jak SSRI, bywają również stosowane, choć ich efekty mogą wymagać czasu, co niekiedy staje się problematyczne w przypadku depresji sezonowej.
Pamiętajmy, że troska o zdrowie psychiczne i dobre samopoczucie jest równie istotna jak dbałość o kondycję fizyczną. Warto poświęcić chwilę na poszukiwanie skutecznych metod wsparcia, otwarcie się na rozmowę z bliskimi lub odkrywanie nowych sposobów na poprawę nastroju, szczególnie w te krótkie i chłodne dni.
Aromaterapia jako wsparcie przy SAD
W kontekście sezonowego zaburzenia afektywnego sięgamy po olejki eteryczne, które potrafią rozpraszać negatywną energię i pobudzać zmysły. Kluczowe jest wprowadzenie „wibracji” radości i ożywienia, które przywrócą nam chęć do działania. Naturalne związki zawarte w olejkach eterycznych mają moc przywoływania pozytywnych wspomnień, wprowadzania w stan relaksu oraz pobudzania umysłu. Odpowiedni dobór olejków może znacząco wpłynąć na nasze samopoczucie.
Warto zwrócić uwagę na:
- „Szczęśliwe” olejki eteryczne, pozyskiwane ze skórek owoców cytrusowych, np. mandarynka, pomarańcza, bergamotka czy grejpfrut. Ich świeży zapach działa niczym naturalne antidotum na przygnębienie, przywracając optymizm i energię do działania.
- Olejki zielne pochodzące z aromatycznych ziół, takich jak tymianek, oregano i mięta pieprzowa. Ich bogaty profil aromatyczny nie tylko stymuluje zmysły, ale także wspiera naszą zdolność do radzenia sobie z negatywnymi emocjami.
- Olejki cyneolowe, jak eukaliptus, ravintsara (kamfora), liść laurowy czy drzewo herbaciane. Cyneol, będący silnym związkiem chemicznym, nadaje ostry, świeży zapach, który działa ożywczo na umysł, pomagając nam odnaleźć wewnętrzną klarowność i motywację.
- Pamiętaj też o olejkach ciepłych, czyli imbir, pieprz czarny czy goździk, również mają swoją moc. Ich pikantna nuta działa na nasze zmysły, rozpraszając stagnację i negatywną energię, a także ogrzewając nasze serca w trudnych chwilach (niektóre z nich znajdziesz w naszej mieszance Ciepełko Zmarzlucha!).
Natomiast olejki kojarzone typowo z relaksem, takie jak lawenda, ylang-ylang czy szałwia muszkatołowa, mogą nie być najlepszym wyborem w przypadku depresji sezonowej (i każdej innej). Wiele aromaterapeutów wręcz odradza ich stosowanie, gdyż ich uspokajające działanie może potęgować nadmierny spokój, co nie jest pożądane w tego typu stanach. To ciekawe podejście pokazuje, jak ważne jest zrozumienie energetyki olejków eterycznych. Chociaż niektórzy mogą uznać to za mało naukowe, doświadczenia nasze, naszych klientek oraz aromaterapeutów z całego świata potwierdzają tę obserwację. Dlatego polecamy, aby stosować olejki wyciszające z umiarem, a częściej sięgnąć po te, które stymulują.
Aby ułatwić Ci wybór odpowiednich olejków, przygotowaliśmy krótką listę naszych ulubieńców. Pamiętaj, że w aromaterapii emocji odczucia i skojarzenia są subiektywne. Nie bój się eksperymentować z olejkami, które Cię przyciągają i które wzmagają w Tobie pozytywne odczucia. Możliwości są niemal nieskończone, a rozwiązań tyle, ile jest ludzi.
Olejek bergamotkowy
Bergamotka (Citrus bergamia) fascynujący olejek, który cieszy się uznaniem za swoje harmonizujące działanie na układ nerwowy i psychikę. Jej świeży, cytrusowy aromat, przypominający nieco herbatę Earl Grey, doskonale stymuluje umysł i wprowadza spokój, który jest potrzebny w trudniejszych chwilach. Działanie podnoszące na duchu wynikają z faktu, że bergamotka stymuluje wydzielanie serotoniny w mózgu, co może bezpośrednio wpływać na nasze samopoczucie. Regularne stosowanie tego olejku może złagodzić uczucia przygnębienia oraz beznadziei, które często towarzyszą depresji sezonowej.
Jak stosować bergamotkę? Najlepiej wdychać ją bezpośrednio z buteleczki lub używać w dyfuzorze. Możesz także nasączyć chusteczkę olejkiem i wdychać jego aromat w chwilach, gdy potrzebujesz wsparcia. To prosty sposób na przywrócenie radości i harmonii w codziennym życiu.
Olejek pomarańczowy
Olejek ze skórki słodkiej pomarańczy (Citrus × sinensis) to prawdziwy skarb, szczególnie w walce z zimowym nastrojem. Aromaterapeuci nazywają go „słońcem w butelce”, co nie jest przypadkowe. Świeży, słodki, owocowy zapach pomarańczy potrafi wprowadzić radość i optymizm do szarej i zimowej rzeczywistości, działając niczym promień słońca, który rozjaśnia wszelkie ciemne myśli.
Aromat olejku pomarańczowego wypełnia pomieszczenia radością, sprzyjając relaksowi i dobremu samopoczuciu. Użycie olejku przynosi nie tylko poprawę nastroju, ale również redukcję uczucia zmęczenia, które często odczuwamy w chłodniejsze dni.
Jak stosować pomarańczę? Możesz używać olejku w dyfuzorze, aby cieszyć się jego aromatem w ciągu dnia lub dodać odrobinę do kąpieli, co dodatkowo wzmocni działanie odprężające (pamiętaj o rozcieńczeniu olejku eterycznego w oleju roślinnym lub płynie do kąpieli).
Może także wymieszać kilka kropli pomarańczy z naszą Aromabazą, dzięki czemu uzyskasz gotową mieszankę do masażu – ten z pomocą bliskiej osoby będzie miał szczególnie terapeutyczne działanie, ale możesz też wykonać czuły automasaż zaraz po wieczornym prysznicu.
Olejek rozmarynowy
Rozmaryn (Salvia rosmarinus) to dość wszechstronny olejek eteryczny, który wyróżnia się świeżym, ziołowym aromatem. Jego właściwości sprawiają, że jest idealnym wsparciem w walce z tzw. „mgłą mózgową”, która często towarzyszy spadkom energii.
Dzięki zdolności do poprawy funkcji poznawczych olejek rozmarynowy może znacząco pomóc w zwiększeniu koncentracji i klarowności myśli, co jest niezwykle cenne w okresach, gdy nasza energia i motywacja są na niskim poziomie. Rozmaryn pobudza i ożywia umysł, dodając pewności siebie oraz poczucia witalności, co przyczynia się do poprawy samopoczucia.
Jak stosować rozmaryn? Wystarczy dodać kilka kropli do dyfuzora lub skropić chusteczkę, aby cieszyć się jego energetyzującym działaniem. Kilka kropli olejku rozmarynowego możesz dodać do małego słoiczka z solą gruboziarnistą i trzymać blisko siebie, aby wsparcie było zawsze na wyciągnięcie ręki.
Olejek geraniowy
Olejek geraniowy (Pelargonium graveolens), o kwiatowym i delikatnym aromacie, nie tylko działa kojąco, ale także wspiera nasze emocjonalne samopoczucie. Chociaż często znajduje się w zestawieniu olejków uspokajających, jego właściwości harmonizujące wzmacniają poczucie pewności siebie oraz rozwijają czułość wobec samego siebie. Olejek ten przypomina nam o wartości miłości własnej, co jest szczególnie istotne w trudnych momentach.
Działa na układ nerwowy, pomagając regulować emocje, co sprzyja zwiększeniu wewnętrznej równowagi i samoakceptacji. Wzmacniając nasze połączenie z emocjami, olejek umożliwia głębsze zrozumienie siebie, co wpływa na większą otwartość w relacjach z innymi oraz poprawę ogólnego dobrostanu.
Niezależnie od sposobu zastosowania, olejek geraniowy przypomni Ci, jak ważne jest pielęgnowanie miłości do siebie oraz otaczanie się czułością i akceptacją.
Jak stosować geranium? Aby skorzystać z właściwości olejku geraniowego, warto wdychać go podczas codziennych rytuałów, takich jak kąpiel czy relaksacja. Możesz dodać kilka kropli do dyfuzora lub połączyć 2-3 krople z Aromabazą i używać w masażu.
Mieszanka Cytrusowa Radość
Nasza nowa mieszanka Cytrusowa Radość to odpowiedź na ponurą aurę jesieni i zimy – idealna dla tych, którzy chcą ożywić swoje zmysły i poprawić nastrój w chłodne, szare dni.
W tej wyjątkowej kompozycji znajdziesz między innymi olejek z zielonej mandarynki, który harmonizuje i relaksuje, pomagając złagodzić napięcia i przywrócić emocjonalną równowagę; olejek z limonki, ze swoim świeżym, orzeźwiającym aromatem, dodaje energii i pobudza umysł, przez co sprzyja kreatywności i niweluje uczucie zmęczenia; May Chang, znany z właściwości wspierających koncentrację i redukujących stres, oczyszcza umysł, poprawiając nastrój w chwilach napięcia; a także paczulę, o bogatym, ziemistym zapachu, wprowadzającą uczucie uziemienia i głębokiego relaksu, idealne do refleksji i kontemplacji.
Stworzona przez Klaudynę energetyzująca mieszanka przełamuje jesienne przygnębienie i sprawia, że każda chwila staje się promienna, przywodząc na myśl ciepłe dni lata, kiedy wszystko wydaje się radosne i jakoś takie prostsze.
Jak stosować Cytrusową Radość? Tradycyjnie – stosuj w dyfuzorze lub nakrop odrobinę na chusteczkę i głęboko wąchaj w ciągu dnia, kiedy odczuwasz spadek energii i przytłoczenie. Możesz też dodać 2 krople mieszanki do 10 ml płynu do kąpieli, wlej całość do wanny i oddaj się relaksującej kąpieli, ciesząc się poprawiającym nastrój aromatem.
Jak stosować aromaterapię w przypadku depresji sezonowej?
Wprowadzenie olejków eterycznych do codziennego życia wcale nie musi być trudne ani skomplikowane. To prostsze, niż Ci się wydaje!
- Inhalacje są jednym z najszybszych sposobów na dostarczenie aromatycznych molekuł do organizmu. Wystarczy kilka kropel ulubionego olejku na chusteczkę lub do małego słoiczka z solą – głęboki wdech i chwila skupienia mogą naprawdę poprawić Twój nastrój.
- Dyfuzor to doskonały sposób na rozprzestrzenienie olejków w całym pomieszczeniu. Olejki cytrusowe, takie jak pomarańcza czy bergamotka, świetnie sprawdzają się w dyfuzorze, tworząc wokół Ciebie atmosferę ciepła i energii. Pomagają niwelować uczucie zmęczenia i radzić sobie ze stresem.
- Kąpiele z dodatkiem olejków eterycznych są idealnym rozwiązaniem na wieczorne wyciszenie i regenerację. Dodaj wybrany olejek eteryczny do wanny – jego kojące właściwości pozwolą Ci się odprężyć, redukując napięcie i ułatwiając zasypianie. Pamiętaj, aby zawsze rozcieńczyć olejek przed dodaniem do wanny, na przykład w płynie do kąpieli lub oleju roślinnym. W tym artykule znajdziesz więcej przydatnych informacji: Lecznicze kąpiele aromaterapeutyczne.
- Masaż z olejkami eterycznymi, po wcześniejszym rozcieńczeniu ich w oleju bazowym (np. w naszej Aromabazie), nie tylko odpręża ciało, ale i pomaga złagodzić napięcie emocjonalne. Siła dotyku sama w sobie ma potężne działanie terapeutyczne – szczególnie, gdy masaż wykonuje ktoś bliski lub gdy przeprowadzisz automasaż z czułością i oddaniem wobec siebie.
Włączając aromaterapię do swojej codziennej rutyny poprzez te różnorodne metody, możesz skutecznie wspierać swoje zdrowie emocjonalne i zyskać nowe narzędzia do radzenia sobie z jesienno-zimowymi spadkami formy.
Podsumowanie
Aromaterapia może być wspaniałym narzędziem wspierającym samopoczucie w okresie sezonowego zaburzenia afektywnego (SAD), ale warto pamiętać, że podejście holistyczne często daje najlepsze efekty. Aromaterapia, choć wspiera zdrowie emocjonalne i fizyczne, działa najlepiej jako element większej całości, uwzględniającej inne aspekty życia, takie jak dieta, aktywność fizyczna, sen i wsparcie społeczne.
Pamiętaj, jeżeli zły stan emocjonalny utrzymuje się dłużej lub znacząco wpływa na jakość Twojego życia, ważne jest, aby nie wahać się sięgać po pomoc u profesjonalistów. Czasem wsparcie terapeutyczne lub konsultacja z lekarzem mogą być niezbędnym krokiem, aby przywrócić równowagę i odzyskać kontrolę nad codziennością. Olejki eteryczne mogą wówczas stanowić doskonałe uzupełnienie procesu zdrowienia, wspomagając go na poziomie emocjonalnym i fizycznym.
***