Jak wykorzystać olejek z dzikiego oregano w codziennej pielęgnacji zdrowia

Lekka niestrawność, drobna rana, walka z pasożytami, grzybami, wirusami czy bakteriami to tylko kilka przykładów sytuacji, w których mogą wspomóc nas fenomenalne właściwości zdrowotne olejku z oregano. Jego dobroczynne działanie zawdzięczamy unikalnej kombinacji substancji czynnych, z których dwie – karwakrol i tymol – mają fundamentalne znaczenie. Zależnie od problemu po olejek z dzikiego oregano sięgamy podczas kąpieli, masażu, inhalacji, dezynfekcji… 

Kiedy i jak stosować olejek z oregano? W większości przypadków droga podania obejmuje kilka sposobów…

• Jak stosować olejek z oregano miejscowo – w zewnętrznych zastosowaniach aplikuje się olejek z oregano na skórę w celu dezynfekcji ran, łagodzenia objawów ukąszeń przez owady czy stanów zapalnych skóry. Przed zastosowaniem należy olejek odpowiednio rozcieńczyć w oleju kokosowym lub przykładowo w oliwie z oliwek, aby uniknąć podrażnień.
  
• Jak robić inhalacje z oregano – wystarczy dodanie odrobiny olejku z dzikiego oregano do kąpieli (pamiętajmy, żeby zawsze mocno rozcieńczyć ten olejek!) lub do naczynia z gorącą wodą i wdychanie pary przez kilka minut. Zabieg pomaga w walce z infekcjami górnych dróg oddechowych oraz wspiera odporność organizmu.
• Jak wykorzystać dyfuzor – olejek z oregano można również aplikować za pomocą dyfuzora do aromaterapii. Taka metoda pomaga dodatkowo w oczyszczaniu powietrza w danym pomieszczeniu oraz zapewnieniu w nim świeżego zapachu.

Właściwości olejku z oregano w codziennej pielęgnacji

Na co pomaga oregano? Olejek z oregano jest przydatny w codziennej pielęgnacji zdrowia ze względu na jego właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwzapalne, a także działanie poprawiające odporność i antyoksydacyjne.

Działanie antyoksydacyjne

Jedną z cennych właściwości dzikiego oregano jest jego działanie antyoksydacyjne zapewniające ochronę przed wolnymi rodnikami. To cząstki, które powstają w wyniku różnych procesów metabolicznych w organizmie, ale mogą być również wprowadzane do niego z zewnątrz, na przykład poprzez ekspozycję na promieniowanie UV, dym tytoniowy czy zanieczyszczenia środowiska. Obecność wolnych rodników powoduje stres oksydacyjny, który jest związany ze starzeniem, a także z wieloma schorzeniami (jak choroby serca, nowotwory czy uszkodzenia komórek).

Mechanizm antyoksydacyjnego działania olejku z dzikiego oregano opiera się na zdolności jego składników aktywnych, głównie karwakrolu i tymolu, do neutralizacji wolnych rodników w organizmie. Polega to na oddawaniu przez antyoksydant elektronów wolnym rodnikom, co powoduje ich stabilizację i uniemożliwia dalsze uszkadzanie komórek. Neutralizując wolne rodniki, zapobiega się zniszczeniom tkanek.

Działanie odkażające

Odkażające właściwości dzikiego oregano, a konkretnie olejku z oregano, wynikają przede wszystkim z obecności w nim tymolu i karwakrolu, które wykazują działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze. Warto podkreślić jednak, że choć wspomniane właściwości przypisuje się głównie tym dwóm związkom, to skuteczny mechanizm działania olejku jest znacznie bardziej skomplikowany i opiera się na współistnieniu wszystkich jego składowych. Dopiero synergiczne działanie różnych substancji przynosi pożądany efekt. 

Działanie odkażające olejku z dzikiego oregano polega na niszczeniu błony komórkowej bakterii. To prowadzi do zahamowania ich wzrostu oraz eliminacji ich z organizmu. Badania sugerują, że olejek z oregano może również wykazywać działanie przeciwwirusowe w zwalczaniu wirusa grypy i opryszczki. W przypadku infekcji grzybiczych karwakrol działa najsilniej w kierunku drożdżaków Candida albicans, które są odpowiedzialne za infekcje grzybicze skóry, paznokci czy błon śluzowych.

Działanie przeciwpasożytnicze

Badania skuteczności olejku z oregano na pasożyty (prowadzone in vivo na grupie pacjentów cierpiących na różnego rodzaju schorzenia pasożytnicze) wykazały (u wszystkich badanych!) zasadność stosowania zemulgowanego olejku w celu eliminacji pasożytów (Blastocystis hominis, Entamoeba hartmanni i Endolimax Nan). Zwalczanie pasożytów u chorych w grupie kontrolnej nie obejmowało ingerencji w ich styl życia czy zmian w diecie – skupiano się wyłącznie na działaniu olejku.

O działanie bójcze w stosunku do pasożytów podejrzewany jest tymol zawarty w olejku oregano. Badania, które były dotychczas prowadzone wykazały jego wysoką skuteczność nawet w zwalczaniu Trypanosoma cruzi – świdrowca odpowiedzialnego za poważną chorobę Chagasa.

Działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze

Substancje aktywne w olejku z dzikiego oregano mają silne właściwości przeciwbakteryjne, które polegają na niszczeniu błony komórkowej bakterii. Poprzez ten mechanizm olejek hamuje wzrost i rozwój różnych szczepów bakterii, w tym tych odpowiadających za infekcje skórne, zakażenia układu pokarmowego czy oddechowego. Badania prowadzone nad mechanizmem działania składników bioaktywnych oregano wykazały, że to właśnie olejek (a nie na przykład napar z oregano) ma najsilniejsze właściwości przeciwbakteryjne, skutecznie ograniczając wzrost między innymi Escherichia coli, Enterobacter, Bacillus… Karwakrol dodatkowo skutecznie hamuje również wzrost grzybów, w tym Candida albicans czy Sacccharomyces cerevisiae, a także patogenów roślin uprawnych z rodzaju Colleotrichum.

Stosowanie olejku z oregano w celu zwalczania infekcji bakteryjnych i grzybiczych może opierać się na jego miejscowej aplikacji (na skórę), na inhalacjach, doustnym spożyciu olejku (po odpowiednim jego rozcieńczeniu) lub dyfuzji olejku w powietrzu.

Działanie przeciwzapalne

Silne właściwości przeciwzapalne olejek z oregano zawdzięcza specyficznej kombinacji związków chemicznych takich jak karwakrol, tymol, para-cymen, gamma-terpinen i linalol. 

Mechanizm działania przeciwzapalnego olejku z oregano obejmuje kilka procesów: hamowanie sygnalizacji zapalnej (co prowadzi do zmniejszenia produkcji prozapalnych cytokin), neutralizację wolnych rodników (wspomniane wcześniej działanie oksydacyjne jest bardzo przydatne w wyciszaniu reakcji zapalnej organizmu) oraz regulację odpowiedzi immunologicznej (poszczególne składniki olejku modulują odpowiedź organizmu, co powoduje ograniczenie objawów i rozprzestrzeniania się infekcji.

Działanie hepatoprotekcyjne

Zapalenie wątroby, czyli hepatyczne zapalenie, może być spowodowane różnymi czynnikami takimi jak wirusy, toksyny czy przewlekłe nadużywanie alkoholu. Dotychczasowe badania nad działaniem karwakrolu (zawartego między innymi w oregano) wykazały jego właściwości ochronne w stosunku do wątroby (hepaprotekcja) osłabionej D-galaktozaminą, która działa bardzo toksycznie na ten organ. 

Po trzytygodniowej kuracji z użyciem karwakrolu stan wątroby znacznie się poprawia. Enzymy wątrobowe wracają do stanu prawidłowego – podobnie jak bilirubina i parametry lipidowe (cholesterol całkowity, poziom HDL w surowicy). Badania przeprowadzano jednak dotychczas tylko na zwierzętach, więc brakuje na razie potwierdzenia skuteczności leczenia wątroby olejkiem z dzikiego oregano u ludzi.

Działanie rozgrzewające

Olejek z oregano wykazuje właściwości rozgrzewające i pobudzające przepływ krwi dzięki umiejętności rozszerzania naczyń krwionośnych, co naturalnie zwiększa przepływ płynów ustrojowych. Redukuje także sztywność mięśni i łagodzi odczucie zimna. 

Efekt rozgrzewający można uzyskać poprzez miejscowy masaż z użyciem olejku oregano, dodanie paru kropel olejku do kąpieli lub wykorzystanie go jako składnika w kompresach. Pamiętajmy jednak, że olejek oreganowy należy zawsze mocno rozcieńczyć przed nałożeniem go na skórę, aby uniknąć nieprzyjemnych podrażnień i poparzeń. Dobrym rozwiązaniem jest ponadto aromaterapia, w ramach której za pomocą dyfuzora w kilka chwil można wypełnić pomieszczenie aromatem oregano i uwolnić w ten sposób zawarte w nim dobroczynne cząsteczki.

***

Lista pozytywnych właściwości głównych składników olejku z dzikiego oregano jest naprawdę długa. Oprócz zapewniania nam wspomnianych już korzyści, olejek działa również antydepresyjnie i przeciwlękowo. Mechanizm ten polega na hamowaniu wychwytu zwrotnego serotoniny, dopaminy czy noradrenaliny. Wykazuje również działanie rozrzedzające krew, które jest na tyle silne, że nie poleca się stosowania olejku oregano przed zabiegami chirurgicznymi czy choćby przed wizytą u dentysty. Interesującą cechą karwakrolu, choć wymagającą dalszych badań, jest wzmacnianie wchłaniania niektórych leków podawanych przez skórę.

Przeczytaj też

• Olejek z oregano na przeziębienie, kaszel i zatoki >>
• Olejek z dzikiego oregano – naturalne wsparcie układu odpornościowego >>

Bibliografia:

1. Force, M., Sparks, W.S., Ronzio, R.A. (2000). Inhibition of enteric parasites by emulsified oil of oregano in vivo. Phytotherapy Research: PTR. 14(3), 213-4. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10815019/
2. Pałczyński, C., Majak, P., & Kuna, P. Naturalny związek fenolowy – karwakrol: droga do odkrycia panaceum. Alergia, 65(3), 50-55.