Grypa żołądkowa. Jakie zioła stosować przy jelitówce? 

Grypa żołądkowa, określana również grypą jelitową lub jelitówką, jest chorobą występującą na całym świecie. Większość jej przypadków wywołują patogeny wirusowe. Chociaż niektórzy ludzie nazywają wirusowe zapalenie żołądka i jelit właśnie grypą żołądkową, to wirusy grypy nie powodują wirusowego zapalenia żołądka i jelit. Wirusy grypy powodują infekcje układu oddechowego, natomiast wirusowe zapalenie żołądka i jelit jest infekcją jelit. 

 Jakie są objawy jelitówki? 

• biegunka, 
• ból i/lub skurcze w jamie brzusznej, 
• nudności i/lub wymioty, 
• gorączka (czasami). 

Wirusowe zapalenie żołądka i jelit może powodować nudności, wymioty, biegunki, utratę wagi oraz odwodnienie. 

Jakie są objawy odwodnienia? 

• ekstremalne pragnienie i suchość w ustach, 
• oddawanie moczu rzadziej niż zwykle, 
• uczucie zmęczenia, 
• ciemny kolor moczu, 
• zmniejszony turgor skóry, co oznacza, że skóra osoby po ściśnięciu nie wraca od razu do pierwotnego kształtu/wyglądu, 
• zapadnięte oczy lub policzki, 
• zawroty głowy lub omdlenia. 

Ostra choroba biegunkowa ustępuje zazwyczaj samoistnie w krajach uprzemysłowionych. Natomiast w krajach słabo rozwiniętych lub rozwijających się, wirusowe choroby biegunkowe są istotną przyczyną zgonów, szczególnie u niemowląt.

Jakie są przyczyny grypy żołądkowej? 

Za większość przypadków ostrego wirusowego zapalenia żołądka i jelit odpowiadają różne wirusy, w tym rotawirusy, norowirusy, adenowirusy. Większość z nich przenosi się drogą fekalno-oralną, włączając w to skażoną żywność czy wodę. Można się zarazić poprzez pokarmy, kontakt z wymiocinami czy drogą powietrzną. Toksyny wirusów mogą prowadzić do dysfunkcji komórek jelita, co może być związane z nieprawidłową produkcją enzymów trawiennych, zaburzeniem wchłaniania składników pokarmowych, stanem zapalnym, bólem brzucha, rozwolnieniem. Objawy zwykle utrzymują się krócej niż tydzień, najczęściej ustępują po 1-3 dniach. Jelitówki utrzymujące się ponad dwa tygodnie są klasyfikowane jako przewlekłe i dlatego nie spełniają wymagań ostrego zapalenia żołądka i jelit.

Podczas konsultacji z lekarzem warto zwrócić uwagę na niedawno stosowane antybiotyki (jeśli były), narażenie na choroby, narażenie zawodowe, stan odporności, historię podróży (jeśli się odbyły), czy przebywaliśmy w dużych skupiskach ludzi, czy ktoś z naszych bliskich chorował ostatnio albo choruje aktualnie. Ze względu na brak łatwo dostępnych możliwości wykonywania testów wirusologicznych, w większości przypadków leczenie objawowe powinno wystarczyć. Najważniejszym celem jest utrzymanie nawodnienia oraz skuteczne przeciwdziałanie utracie płynów i elektrolitów. Dalsze badania, jak na przykład ocena morfologii, mogą być konieczne w przypadku osób z niską odpornością, osób starszych czy niemowląt. W przypadku ewidentnych objawów odwodnienia, nieprzerwanych wymiotów, ciężkich zaburzeń elektrolitowych, znacznej niewydolności nerek, bólu brzucha, szczególnie w przypadku ciąży, trzeba udać się do szpitala. 

Warto pamiętać, że innymi przyczynami bólu brzucha mogą być bakterie lub pierwotniaki. Ból brzucha może również wskazywać na zapalenie wyrostka robaczkowego, chorobę zapalną jelit czy zapalenie pęcherzyka żółciowego. 

Dlaczego warto stosować zioła na jelitówkę? 

W większości przypadków schorzenie to ustępuje samoistnie. Poza utrzymywaniem wysokiego poziomu nawodnienia warto wspomóc się naturalnym metodami. Zioła są znane i stosowane od pokoleń. W ostatnich latach wiele laboratoriów na całym świecie zaangażowało się w badania ekstraktów roślinnych i ich aktywności biologicznej. Niektóre fitochemikalia blokują możliwość przenikania wirusów do komórki, blokują syntezę wirusowych kwasów nukleinowych, czyli uniemożliwiają namnożenie się danych wirusów. 

Jakie są zalety naturalnych metod leczenia? 

Największą zaletą naturalnych metod leczenia jest dostępność roślin, ziół. Przydomowy „chwast” może się okazać bardzo przydatną rośliną leczniczą, z czego często nie zdajemy sobie nawet sprawy. Ze względu na ich cenę, zioła oraz leki oparte na ziołach cieszą się dużym zainteresowaniem w podstawowej opiece zdrowotnej i mają minimalne skutki uboczne. 

Bezpieczeństwo stosowania ziół 

Zioła i leki na bazie ziół stały się powszechną formą terapii i profilaktyki, szczególnie w przypadku problemów gastrycznych. Postrzegane są jako naturalne, a zatem nieszkodliwe. Zioła są bezpieczne, jeśli są stosowane w prawidłowy sposób i w odpowiednich ilościach. Wraz ze wzrostem zainteresowania ziołolecznictwem, rośnie również świadomość, jak stosować zioła, by skorzystać z ich dobrostanu, nie szkodząc sobie przy tym. Zioła mogą mieć ogromny wpływ na nasz organizm. Należy jednak pamiętać, że mogą one wchodzić w interakcje z innymi ziołami lub lekami. Efekt może być synergistyczny, addytywny lub antagonistyczny, czyli działanie substancji aktywnej może być wzmocnione lub zahamowane. 

O czym warto pamiętać? Każdy organizm jest inny, niektórzy mogą mieć alergię na zioła (np. rumianek). Pewne zioła nie są też zalecane kobietom w ciąży (szczególnie w I trymestrze). 

Najlepsze zioła na grypę żołądkową 

Najbardziej znanymi ziołami na tę przypadłość są oregano, imbir, mięta pieprzowa, rumianek, melisa czy anyż. Składniki aktywne, takie jak olejki eteryczne, mają działanie przeciwdrobnoustrojowe i rozluźniające mięśnie gładkie. 

Imbir, używany na całym świecie, ma długą historię zastosowań leczniczych. W wielu badaniach naukowych udowodniono przeciwzapalne, przeciwutleniające, przeciwnowotworowe, przeciwwrzodowe działanie imbiru. Stosowanie imbiru łagodzi dolegliwości ze strony układu pokarmowego, w tym nudności. 

Podobnie jest z oregano, które może działać przeciwskurczowo i wspomagająco na układ trawienny. Pomaga w łagodzeniu skurczów mięśni i dolegliwości układu pokarmowego. Dzięki temu przynosi ulgę w dyskomforcie oraz wspiera procesy trawienne. Jego skuteczność w walce z niestrawnością jest dobrze znana. Może on zmniejszać takie objawy jak wzdęcia, gazy i bóle żołądka poprzez pobudzanie wydzielania enzymów trawiennych. 

Więcej o oregano dowiesz się z naszego wpisu: Olejek eteryczny z oregano: 9 właściwości, które pokochasz

Jakie są przeciwwskazania do stosowania ziół przy grypie żołądkowej? 

• stosowanie leków, suplementów diety lub ziół, które wchodzą w interakcje z ziołami (na przykład z dziurawcem zwyczajnym), 
• alergie na zioła/olejki eteryczne. 

Profilaktyka, czyli jak uniknąć jelitówki? 

Myć ręce! Szczególnie w miejscach publicznych (łazienka, blaty, przewijaki dla dzieci). 

Jeśli masz wirusowe zapalenie żołądka i jelit, wirusy będą obecne w stolcu i wymiocinach. Norowirus jest szczególnie zaraźliwy, co oznacza, że łatwo przenosi się z człowieka na człowieka. Norowirus może żyć miesiącami na powierzchniach takich jak blaty i przewijaki. Kiedy zakażona osoba wymiotuje, wirus może unosić się w powietrzu i wylądować na powierzchniach lub na innej osobie. 

Wirusowe zapalenie żołądka i jelit może rozprzestrzeniać się w gospodarstwach domowych, przedszkolach i szkołach, domach opieki, na statkach wycieczkowych, w restauracjach i w innych miejscach, w których ludzie gromadzą się w grupach.

***

Bibliografia 

1. Izzo, A. A. (2012). Interactions between herbs and conventional drugs: Overview of the clinical data. Medical Principles and Practice, 21(5), 404-428. https://doi.org/10.1159/000334488 
2. Kim, Y. S., Kim, J.-W., Ha, N.-Y., Kim, J., & Ryu, H. S. (2020). Herbal therapies in functional gastrointestinal disorders: A narrative review and clinical implication. Frontiers in Psychiatry, 11, 601. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2020.00601 
3. Lynch, N., & Berry, D. (2007). Differences in perceived risks and benefits of herbal, over-the-counter conventional, and prescribed conventional medicines, and the implications of this for the safe and effective use of herbal products. Complementary Therapies in Medicine, 15(2), 84-91. https://doi.org/10.1016/j.ctim.2006.06.007 
4. Mavromichalis, J., Evans, N., McNeish, A. S., Bryden, A. S., Davies, H. A., & Flewett, T. H. (1977). Intestinal damage in rotavirus and adenovirus gastroenteritis assessed by d-xylose malabsorption. Archives of Disease in Childhood, 52(7), 589-591. https://doi.org/10.1136/adc.52.7.589 
5. Nikkhah Bodagh, M., Maleki, I., & Hekmatdoost, A. (2019). Ginger in gastrointestinal disorders: A systematic review of clinical trials. Food Science & Nutrition, 7(1), 96-108. https://doi.org/10.1002/fsn3.807 
6. Singh, D., Gupta, R., & Saraf, S. A. (2012). Herbs-are they safe enough? An overview. Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 52(10), 876-898. https://doi.org/10.1080/10408398.2010.512426 
7. Spisni, E., Petrocelli, G., Imbesi, V., Spigarelli, R., Azzinnari, D., Donati Sarti, M., Campieri, M., & Valerii, M. C. (2020). Antioxidant, anti-inflammatory, and microbial-modulating activities of essential oils: Implications in colonic pathophysiology. International Journal of Molecular Sciences, 21(11), 4152. https://doi.org/10.3390/ijms21114152 
8. Stuempfig, N. D., & Seroy, J. (2024). Viral gastroenteritis. In StatPearls. StatPearls Publishing. 
9. Symptoms & causes of viral gastroenteritis (“Stomach flu”). (2018, May 18). National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. https://www.niddk.nih.gov/health-information/digestive-diseases/viral-gastroenteritis/symptoms-causes 
10. Tsai, H.-H., Lin, H.-W., Pickard, A. S., Tsai, H.-Y., & Mahady, G. B. (2012). Evaluation of documented drug interactions and contraindications associated with herbs and dietary supplements: A systematic literature review. International Journal of Clinical Practice, 66(11), 1056-1078. https://doi.org/10.1111/j.1742-1241.2012.03008.x