Fiołki – symbolika, uprawa i zastosowanie

Poznaj fiołki – ich znaczenie, symbolikę i niezwykłe właściwości. Dowiedz się, jaka jest symbolika fiołków, jakie znaczenie mają ich piękne kwiaty oraz jakie sekrety kryje zapach fiołków.

Znacie taki wiersz Kazimierza Wierzyńskiego?

ZIELONO MAM W GŁOWIE

Zielono mam w głowie i fiołki w niej kwitną,
Na klombach mych myśli sadzone za młodu,
Pod słońcem, co dało mi duszę błękitną
I które mi świeci bez trosk i zachodu.

Obnoszę po ludziach mój śmiech i bukiety
Rozdaję wokoło i jestem radosną
Wichurą zachwytu i szczęścia poety,
Co zamiast człowiekiem, powinien być wiosną

Dlatego będzie fiołkowo! Trochę o zastosowaniach kulinarnych, trochę o kosmetycznych, trochę o fiołkach w kulturze.

Fiołki – znaczenie i symbolika

Fiołki (Viola) od dawna są cenione nie tylko za piękny wygląd, ale również za bogatą symbolikę.

Fiołki doceniali Grecy i Rzymianie – dla nich te pachnące kwiatuszki były symbolem wierności. Wytwarzano z nich również specyfiki nasenne. Rzymianie cenili również wino fiołkowe. Ten tok rozumowania przejęli potem parający się ziołolecznictwem mnisi – istnieją zapiski z brytyjskiego zielnika z X wieku, gdzie herbatkę z fiołka polecano właśnie na kłopoty z zasypianiem.

W kulturze europejskiej fiołki symbolizują skromność, lojalność i subtelność uczuć. Ich delikatny wygląd i przyjemny aromat sprawiają, że fiołki są popularnym motywem zarówno w literaturze, jak i sztuce. W „Śnie nocy letniej” Szekspira, Puck tworzy miłosny napój z soku fiołka – prawdopodobnie fiołka trójbarwnego. Szekspir wspomina o fiołkach także w „Hamlecie”:

Co się zaś tyczy Hamleta i pustych
Jego zalotów, uważaj je jako
Mamiący pozór, kaprys krwi gorącej; 
Jako fiołek młodocianej wiosny, 
Wczesny, lecz wątły, luby, lecz nietrwały, 
Woń, kilka tylko chwil upajającą, Nic więcej

Fiołki uwielbiał Napoleon, który bywał nawet przezywany „fiołkowym kapralem”. Kiedy Napoleon został zesłany na wyspę Elba, jego poplecznicy nosili bukieciki z fiołków na znak poparcia.

W okresie romantyzmu, fiołki były uznawane za swoisty „dress code”. Mężczyzna noszący wpięte fiołki dawał znać wszem i wobec, że jest wolny i zainteresowany zalotami. Oprócz tego rozwinięto „pocztę fiołkową” – w zależności od koloru kwiatu, fiołek miał określone znaczenie:

• fiołek biały – wierna miłość;
• fiołek fioletowy – miłosne myśli, pamięć;
• fiołek żółty – prezenty.

W wiktoriańskiej Anglii fiołki święciły tryumfy, hodowano wiele odmian (które niestety zaginęły) do zastosowań kosmetycznych, perfumeryjnych i kulinarnych.

Magiczne właściwości fiołków

W tradycji ludowej fiołek miał znaczenie magiczne – uważany był za roślinę ochronną, przynoszącą spokój oraz oczyszczenie energetyczne. Często wkładano suszone fiołki do woreczków, które noszono przy sobie jako talizman. Tradycyjnie, herbata fiołkowa miała również leczyć złamane serca: kto wie, może dlatego, że pomaga zasnąć?

Zapach fiołków

Zapach fiołków symbolizując romantyczną miłość i wierność. Aromat fiołków jest wyjątkowo subtelny. W perfumiarstwie fiołki wykorzystuje się jako nutę bazową w kompozycjach kwiatowych. W aromaterapii zapach fiołków pomaga zmniejszyć stres, poprawić nastrój i dodać energii.

Ciekawostka:

Znany jest tekst z XIX wieku, gdzie autor przekonuje czytelniczkę, że jeśli będzie smarować twarz infuzją fiołków i koziego mleka, żaden przystojny mężczyzna się jej nie oprze! Wodę fiołkową uważano za miksturę rozjaśniającą cerę i pozwalającą pozbyć się piegów.

Uprawa fiołków

Fiołki to rośliny łatwe w uprawie, idealne zarówno do ogrodów, jak i na balkony. Szczególnie popularnym gatunkiem jest fiołek leśny (Viola reichenbachiana), który preferuje zacienione lub półcieniste stanowiska z przepuszczalną, umiarkowanie wilgotną glebą. Rozmnażać fiołki można poprzez wysiew nasion lub podział starszych kęp.

Fiołki leśne – właściwości i zastosowanie

Fiołek leśny (Viola reichenbachiana) jest ceniony nie tylko za swój delikatny wygląd, ale również za właściwości lecznicze. Stosuje się go w tradycyjnej medycynie jako środek przeciwzapalny, wykrztuśny i łagodzący podrażnienia dróg oddechowych. Herbatka z fiołków leśnych pomaga przy infekcjach, działa przeciwzapalnie, a także uspokaja i relaksuje.

Fiołek w kuchni – zastosowanie kulinarne

Kwiaty fiołków są jadalne – często wykorzystuje się je do dekoracji sałatek, deserów czy napojów. Nadają się do syropów, kandyzowania, dżemów, marmolad, a nawet musów czy lodów. We Francji (współcześnie) można kupić fiołkowy liker (Creme de violelette), który jest jednak bardzo trudny do zdobycia.

Jadalne są również liście, które mają delikatny posmak roszponki i, podobnie jak liście mniszka, działanie oczyszczające. Młode listki fiołka dodają potrawom subtelnego, słodkiego smaku.

Zarówno liście jak i kwiaty fiołków nadają się do parzenia herbatki.

Fiołki zawierają cenne składniki odżywcze, m.in. witaminę C.

Uwaga! Szypułki fiołków są pikantne, zazwyczaj używa się samych kwiatów – ich przebieranie to na prawdę mnisia robota.

Książki z których korzystałam:

• Deni Brown, Herbal. The Essential guide to herbs for living
• Jekka McVicar.The Complete Herb Book
• Hatfield’s Herbal: The Secret History Of British Plants
• wiedza własna